In dit artikel
duurzaamheid is een middel, geen doel. Het doel is een leefbare aarde waarin welzijn en welvaart in balans zijn.
Samenvatting
De salderingsregeling voor zonnepanelen verdwijnt, waardoor de financiële voordelen afnemen. In dit blog lees je hoe je slim met deze verandering omgaat, van eenvoudige aanpassingen tot grotere investeringen. Je ontdekt bovendien een aantrekkelijk alternatief voor een hoge terugleververgoeding: het delen van je laadpaal.
Kijk vooruit na het stoppen van het salderen voor zonnepanelen
Voor de meeste mensen is het inmiddels duidelijk wat het einde van de salderingsregeling betekent. Maar de echte vraag is: wat komt daarna? Welke ontwikkelingen en scenario’s kunnen ontvouwen zodra het salderen stopt? Er is veel aandacht voor thuisaccu’s, met als doel de opgewekte zonnestroom of goedkope stroom op te slaan voor later gebruik. De handel op de onbalansmarkt kan echter minder interessant worden naarmate het aantal thuisbatterijen stijgt. Daarnaast wordt het grootste deel van de energie thuis gebruikt voor verwarming. Juist in de koudere maanden is elektriciteit vaak duurder en hebben zonnepanelen minder opbrengst, waardoor de efficiëntie van een accu beperkt is. Diverse onafhankelijk onderzoeksinstanties, zoals Milieucentraal, en CE Delft twijfelen of een thuisaccu financieel aantrekkelijk is. De terugverdientijd is lang. Het loont dus om verder te kijken dan alleen deze veelbesproken oplossingen en andere alternatieven te onderzoeken.
Wat hield de salderingsregeling ook alweer in?
De salderingsregeling was jarenlang het financiële voordeel voor mensen met zonnepanelen. Simpel gezegd kon je de stroom die je aan het net teruggaf één-op-één verrekenen met de stroom die je later zelf gebruikte. Je kreeg dus dezelfde prijs voor je opgewekte stroom als je betaalde voor de stroom die je van je energieleverancier afnam. Dat voordeel verdwijnt echter. Vanaf 1 januari 2027 wordt de salderingsregeling definitief afgeschaft. Vanaf dat moment kun je de teruggeleverde elektriciteit niet langer verrekenen met je jaarlijkse verbruik.
In plaats daarvan ontvang je een terugleververgoeding voor stroom die je aan het net levert maar niet direct gebruikt. Volgens de Autoriteit Consument & Markt (ACM) moet deze vergoeding minimaal vijftig procent van het kale leveringstarief bedragen, exclusief belastingen. In de praktijk ligt dat bedrag meestal tussen de vijf en tien cent per kilowattuur, terwijl je voor afgenomen stroom al snel dertig cent of meer betaalt.
Voorkom terugleverkosten en haal meer uit je eigen zonnestroom
Steeds meer energiemaatschappijen rekenen terugleverkosten. Een bedrag dat je betaalt voor het terugleveren van stroom aan het net. Een voorbeeld: de energieleveranciers met de hoogste terugleververgoeding bieden momenteel ongeveer € 0,15 per kWh. Het belangrijkste is natuurlijk wat de hoogste netto terugleververgoeding is: de terugleververgoeding minus de terugleverkosten. Op dit moment bedraagt deze circa 3 cent per kWh. Dit is aanzienlijk lager dan de kosten van zelf afgenomen stroom, waardoor het financieel minder aantrekkelijk wordt om grote hoeveelheden elektriciteit terug te leveren. De verwachting is dat deze netto vergoeding de komende jaren nog verder zal dalen, onder andere door stijgende kosten van netcongestie. Daarom geldt: hoe meer van je eigen zonnestroom je direct zelf gebruikt of slim inzet, hoe hoger je rendement blijft. Voor veel zonnepaneelbezitters is dit inmiddels duidelijk, maar de hamvraag is: hoe pak je dat in de praktijk het beste aan?
Zo bespaar je meer met je zonnepanelen, zonder extra uitgaven
We richten ons op de minder voor de hand liggende oplossingen. Zoals vaak wordt geadviseerd, is het slim om te beginnen met een goed geïsoleerde woning en de installatie van een (hybride) warmtepomp. Daarna zijn er verschillende creatieve oplossingen om het effect van het afbouwen van de salderingsregeling te beperken. Sommige daarvan kosten niets extra, terwijl andere juist vragen om een wat grotere investering. Veel manieren om meer uit je zonnestroom te halen vergen aanzienlijke investeringen. Toch zijn er slimme oplossingen die dat niet doen en waarmee je direct kunt besparen.
Verdien extra inkomsten met je laadpaal
Plugfellow is een gratis app waarmee je kunt besparen én verdienen. Het platform biedt huishoudens de mogelijkheid om hun laadpaal te delen met anderen en daarmee extra inkomsten te genereren. Er wordt meer lokale groene stroom gebruikt en elektrisch rijden wordt toegangkelijker gemaakt.
Wat Plugfellow uniek maakt, is dat het geen extra investeringen vraagt. Je betaalt niets om mee te doen, maar profiteert wel van opbrengsten zodra anderen via jouw laadpaal laden. Het werkt eenvoudig: Plugfellow rekent een kleine commissie per laadsessie. Geen vaste verplichtingen of verborgen kosten. Met enkele laadsessies per maand kan je het rendement van je zonnepanelen tot wel 40% verhogen. Je kunt het vergelijken met een hoge terugleververgoeding, maar dan zonder terugleverkosten. Tegelijk help je mee de energietransitie te versnellen en draag je bij aan het verminderen van netcongestie. Als er regelmatig wordt geladen, kan je honderden euro's extra inkomsten genereren. Dit is vergelijkbaar met de besparingen van een warmtepomp.
Ga slimmer om met je apparaten
Na het stoppen van de salderingsregeling wordt een dynamisch energiecontract steeds aantrekkelijker. Zo profiteer je van lage stroomprijzen op momenten met veel zon of wind, ideaal voor wie flexibel omgaat met energieverbruik en zijn zonnepanelen optimaal wil benutten. Minder verbruiken blijft natuurlijk belangrijk: vervang oude lampen door LED’s, kies energiezuinige apparaten en plan huishoudelijke taken wanneer je zonnepanelen volop draaien. Met een slimme meter of handige app krijg je inzicht in je verbruik en opbrengst, zodat je direct ziet waar je kunt besparen. Kleine aanpassingen, zoals het verplaatsen van wasmomenten of het uitzetten van sluipverbruik, leveren vaak al snel resultaat op. Gratis tools van energieleveranciers of platforms zoals SlimmeMeterPortal.nl maken dit extra eenvoudig. Door regelmatig je energiegedrag te volgen, gebruik je meer van je eigen zonnestroom en maak je besparen niet alleen slimmer, maar ook leuker.
Less is more: besparen door bewust te consumeren
Een eenvoudige manier om je stroomverbruik te verlagen, is door het less is more-principe toe te passen. Dat betekent bewuster kiezen voor eenvoudige, energiezuinige oplossingen. Een bezem werkt vaak net zo goed als een stofzuiger, en een elektrische fiets kun je soms ook missen. Droog je kleding aan de lijn in plaats van in de droger en zet apparaten écht uit in plaats van op stand-by. Kies voor kleding die je minder vaak hoeft te wassen, zoals van merinowol. De fijne structuur van deze wol voorkomt dat bacteriën zich kunnen hechten, waardoor je een merinowollen kledingstuk niet vaak hoeft te wassen. Wil je nog een stap verder gaan? Dan kun je bijvoorbeeld ook groener wassen. Kleine aanpassingen zoals deze lijken misschien weinig, maar samen kunnen ze flink bijdragen aan een lager energieverbruik en een duurzamer huishouden. Kortom, besparen hoeft niet altijd geld te kosten. Met slimme keuzes zoals Plugfellow haal je meer uit je zonnestroom, zonder extra investering. En dat komt bovenop de bekende tips, zoals overstappen op een dynamisch energiecontract.
Opties die meer kosten maar ook meer opleveren
Wie verder wil investeren in een lagere energierekening en duurzaamheid, kan kiezen voor oplossingen met een hogere investering maar ook een grotere besparing. We laten de meest voor de hand liggende en reeds veel besproken opties zoals meer isoleren en een warmtepomp achterwege en zoomen in op minder voor de hand liggende opties.
Snel en plaatselijk verwarmen met infraroodpanelen
Infraroodpanelen zijn een interessante en steeds populairdere verwarmingsoplossing. Infraroodpanelen zijn bij uitstek geschikt als slimme bijverwarming. Denk aan een paneel boven de zithoek, zodat je de thermostaat van je hoofdverwarming lager kunt zetten. Of een paneel in de badkamer dat je alleen aanzet als je er bent. Ook voor ruimtes die je weinig gebruikt, zoals een werkplek op zolder, zijn ze ideaal. Infraroodpanelen worden razendsnel warm en focussen hun warmte op een plek. Zo verwarm je alleen waar en wanneer je warmte nodig hebt. Ze werken volledig op stroom en zijn daarom ideaal te combineren met zonnepanelen. In tegenstelling tot traditionele convectiewarmte stralen infraroodpanelen warmte uit die direct objecten en mensen verwarmt, vergelijkbaar met zonnestraling. Je voelt je comfortabel warm, ook al is de luchttemperatuur lager. Loop je bij het paneel vandaan, dan verdwijnt ook de warmte. Als hoofdverwarming zijn ze alleen geschikt bij zeer goede isolatie en de totale kosten lager zijn dan een warmtepomp. De voordelen zijn aanzienlijk: ze zijn relatief goedkoop in aanschaf vergeleken met een warmtepomp. De installatie is eenvoudig zonder grote verbouwing. Ze bieden een gezond binnenklimaat zonder stofverspreiding door luchtstromingen. Het belangrijkste nadeel van infraroodpanelen is dat een warmtepomp een stuk zuiniger is
Kleine windmolens en winddelen
Voor wie geen zonnepanelen kan plaatsen, lijkt een kleine windmolen op het dak of erf een aantrekkelijk alternatief. In de praktijk blijkt dat vaak minder rendabel dan gedacht: de investering is hoog, het onderhoud kostbaar en de opbrengst relatief laag. Alleen op een locatie met voldoende wind en ruimte kan een kleine windmolen financieel interessant zijn. Bovendien ligt de CO₂-uitstoot per opgewekte kilowattuur bij kleine molens bijna tien keer hoger dan bij grote windturbines, waardoor de milieuwinst beperkt blijft. Een slimmer alternatief is deelnemen in grotere windprojecten via lokale energiecoöperaties zoals De Windvogel, Zeeuwind of Zuidenwind. Deze coöperaties leveren doorgaans een stabiel rendement van 5 à 6% per jaar, vergelijkbaar met zonnepanelen na het stoppen van salderen. Daarnaast zijn er diverse voordelen, zoals lagere onderhoudskosten en makkelijker meer of minder kunnen investeren. Stel de regelgeving voor zonnepanelen wordt aangepast dan heeft dat minder invloed. Je spreidt zo je risico’s en investeert in een breder palet aan duurzame energie.
Hout- of pelletkachel
Een hout- of pelletkachel is een verrassend effectieve manier om je woning te verwarmen zonder afhankelijk te zijn van elektriciteit of gas. Deze kachels leveren snel veel warmte, precies wanneer energie duur of schaars is. Met voldoende opslagruimte kun je bovendien brandstof op voorraad houden voor de winter. Moderne pelletkachels zijn efficiënt en gebruiksvriendelijk, vaak uitgerust met automatische toevoer, thermostaat en timerfunctie. Pellets bestaan uit geperst houtafval en vormen een relatief duurzame brandstof, zeker als ze lokaal geproduceerd zijn.
Een houtkachel vergt wat meer handwerk, maar zorgt voor gezelligheid en maakt het mogelijk om gratis resthout te gebruiken. Toch kleven er nadelen aan: houtverbranding veroorzaakt fijnstof en andere schadelijke stoffen die slecht zijn voor gezondheid en milieu. Het gebruik wordt in de toekomst mogelijk strenger gereguleerd. Daarom wordt deze vorm van verwarming niet beschouwd als een duurzame oplossing voor de lange termijn en zeker niet op grote schaal.
Home Energy Management System (HEMS)
Een Home Energy Management System (HEMS) helpt je energieverbruik optimaal te sturen en te besparen. Het systeem koppelt slimme apparaten, zonnepanelen, warmtepomp en laadpaal aan elkaar en zorgt dat ze efficiënt samenwerken. Zo gebruikt je huishouden vooral zelfopgewekte stroom op momenten dat de zon schijnt of de stroomprijs laag is. Een HEMS is zeer geschikt om te combineren met Plugfellow. Bijvoorbeeld door als je een overcapaciteit hebt aan stroom deze beschikbaar te stellen via Plugfellow en zo een veel hoger rendement te behalen. Een HEMS kun je ook combineren met een slimme stekker of een dynamisch energiecontract. Daarmee kun je het verbruik van apparaten automatisch afstemmen op actuele stroomprijzen of het moment waarop je zonnepanelen veel opwekken. HEMS-systemen bieden realtime inzicht in je verbruik en productie, vaak via een handige app. Je ziet precies welke apparaten de meeste energie gebruiken en kunt pieken in het verbruik vermijden. Dat is niet alleen gunstig voor je portemonnee, maar ook voor het stroomnet. De investering in een HEMS ligt tussen de 25 euro (per maand) en 400 euro (eenmalig), afhankelijk van de functies en de apparaten die je wilt koppelen.
Creatieve energieoplossingen vergelijken: wat levert het meeste rendement op?
Haal meer uit je zonnestroom door te combineren
Door slimme toepassingen zoals een HEMS en infraroodverwarming te combineren, benut je het voordeel van beide systemen. Combineer je daarnaast je zonnepanelen met het delen van je laadpaal via Plugfellow, dan verdubbel je het rendement van je zonnepanelen van ca 6% naar ca 12%. Bekijk de berekening voor meer details. Door deze oplossingen te combineren, haal je meer uit elke opgewekte stroom en verhoog je het directe verbruik zonder grote extra investering.
Blijf onafhankelijk en voorbereid op trends
De verwachting is dat energiemaatschappijen hogere terugleverkosten zullen gaan rekenen. Tegelijkertijd proberen ze klanten te binden via slimme apparaten of gesloten platforms. Een zogenoemde vendor lock-in. Wat eerst handig lijkt, beperkt later je keuzevrijheid en maakt overstappen moeilijker. Deze trend speelt ook in andere sectoren zoals bij internetproviders. Kies daarom bij investeringen in bijvoorbeeld laadpalen of HEMS voor open en koppelbare systemen. Zo behoud je controle over je data en toekomstige keuzes. Een belangrijke langetermijntrend waar je nu al rekening mee kunt houden, is de invoering van het tijdsafhankelijk nettarief. Vanaf 2028 gaan huishoudens in Nederland een nettarief betalen dat varieert in vier prijsniveaus en vijf tijdsblokken per dag. Dit stimuleert energieverbruik op momenten dat het net minder belast is. De kans is groot dat de verschillen tussen de prijsklassen in de toekomst groter worden om de netcongestie te verminderen. Flexibiliteit en onafhankelijkheid zijn de sleutelwoorden voor wie zelf de regie wil houden in een VUCA-wereld.
Een nieuw verhaal zonder het salderen
Het einde van de salderingsregeling is geen ramp, maar een kans om slimmer met energie om te gaan. De regeling heeft haar doel bereikt door zonnepanelen breed te stimuleren, maar veroorzaakt nu ook uitdagingen zoals netcongestie. Het is een goede oefening om binnen de grenzen van de aarde en technologie te blijven, zonder subsidies. Wij zien duurzaamheid als middel, niet als doel. Het doel is een leefbare aarde waarin welzijn en welvaart in balans zijn voor iedereen. Meer zonnepanelen en windmolens plaatsen alleen is niet genoeg. Het gaat erom dat we ook bewust omgaan met ons verbruik. We moeten ons afvragen: draagt het bij aan het hoognodige nieuw verhaal?
In dit nieuwe verhaal speelt samenwerken en een decentraal energiesysteem een belangrijke rol. Het delen van laadpalen past binnen dit nieuwe verhaal. Je creëert zelf inkomsten, blijft onafhankelijk en ondersteunt elektrisch rijden. Zo bouwen we samen aan een decentraal en duurzaam energiesysteem voor de toekomst.
